Schody - jakie korzyści z właściwego doboru.

Schody są często widocznym elementem domowej przestrzeni. Warto więc zadbać o ich funkcjonalne i jednocześnie atrakcyjne oświetlenie. Dobre oświetlenie schodów, to nie tylko nastrój i funkcjonalność, ale również bezpieczeństwo.

Podstawowym zadaniem schodów jest funkcjonalne połączenie różnych poziomów wnętrza. Drewniane, szklane, kamienne, betonowe, wyłożone miękką wykładziną dywanową lub PCV, albo ułatwiającym zmywanie gresem - to do nas należy decyzja o tym, jak będą wyglądać. Ważne jest, by komponowały się z ogólną aranżacją mieszkania lub domu. Przy ich projektowaniu warto też pamiętać, że konstrukcja schodów musi być stabilna, a materiały użyte do ich wykonania oraz dekoracji, trwałe i estetyczne. Najpopularniejsze są schody drewniane, które ocieplają pomieszczenia. Z kolei chłodna stal jest odpowiednia do nowoczesnych minimalistycznych wnętrz. Stalowa konstrukcja schodów to ważny element tzw. loftów, czyli pomieszczeń magazynowych lub fabrycznych zaadaptowanych na mieszkania. Stal doskonale harmonizuje się z drewnem, cegłą, betonem, aluminium i szkłem. Zdarza się, że w naszych mieszkaniach i domach montuje się schody szklane. Choć kojarzone na ogół z miejscami użyteczności publicznej, optycznie powiększają wnętrze i nadają pomieszczeniom efekt głębi. Z kolei wnętrzom o charakterze rustykalnym, dodają wyrazu schody wyłożone gresem lub płytkami z klinkieru.

Schody to ważny element każdego domu. Te o konstrukcji betonowej, montuje się w trakcie budowy, a wykańcza dużo później. Z kolei montaż schodów z drewna odbywa się zazwyczaj wtedy, gdy dom został już doprowadzony do stanu surowego zamkniętego. Schody mogą być okrągłe, zabiegowe (z zakrętami), jednobiegowe lub dwubiegowe ze spocznikiem. W przepisach dotyczących montażu podkreśla się, że schody są prawidłowo zaprojektowane wtedy, gdy dają się określić wzorem: 2h+s=60-65, gdzie s to długość stopnia, h - jego wysokość, a 60-65 to średnia długość kroku dorosłego człowieka, mierzona w centymetrach. Wysokość stopni w domach jednorodzinnych i mieszkaniach dwupoziomowych nie powinna być większa niż 19 cm, a ich szerokość nie mniejsza niż 80 cm, po zamontowaniu balustrady. Bezpieczne schody powinny mieć stopnie jednakowej wysokości. Najwygodniejsze są dwubiegowe ze spocznikiem, o stopniach wysokości około 17 cm i kącie nachylenia nie większym niż 30o. Ważnym elementem schodów jest też balustrada, która choć nie wszędzie wymagana przepisami, daje ich użytkownikom poczucie bezpieczeństwa. Balustrada to także ważny element dekoracyjny. Może być w całości zabudowana lub ażurowa. Doskonały efekt dekoracyjny tworzy balustrada estetycznie podkreślona światłem. Bardzo ważne ze względów bezpieczeństwa jest też prawidłowo zamontowane oświetlenie schodowe.

Do współczesnych mieszkań wprowadza się źródła światła o różnorodnym natężeniu. Zaprojektowanie i rozmieszczenie światła tak, by tworzyło niepowtarzalny efekt, to duże wyzwanie dla właścicieli. Zawsze jednak można zasięgnąć porady dobrego fachowca, albo zlecić aranżację całości wykwalifikowanej osobie. Funkcje światła w dobrze zaprojektowanych pod tym względem wnętrzach, można określić jako ogólne, miejscowe lub dekoracyjne. Zadaniem oświetlenia dekoracyjnego jest stworzenie efektu podkreślającego konkretne elementy wnętrza. Funkcję tę może pełnić zarówno oświetlenie ogólne, jak i miejscowe. Światło dekoracyjne przyciąga wzrok i wydobywa urok ładnych detali. W tworzeniu oświetlenia estetycznego pomogą na przykład specjalnie w tym celu skonstruowane lampy dekoracyjne. Ich zadaniem jest podświetlenie wybranych elementów, na przykład oświetlenie schodów, albo utworzenie dekoracyjnych map świetlnych na ścianie, podłodze czy suficie. W tym celu używa się barw światła: bursztynowej, czerwonej, niebieskiej, zielonej i żółtej, albo wyłącznie białego światła o różnych odcieniach bieli. Wygodne w montażu są też listwy świetlne z żarówkami halogenowymi lub diodami LED, mocowane do ścian. Takie listwy znakomicie spełnią swoją rolę na ścianie przylegającej bezpośrednio do schodów. Utworzą nie tylko ładny efekt dekoracyjny, ale zapewnią bezpieczną komunikację.
Oświetlenie tzw. miejscowe, powinno eksponować te miejsca, w których wykonujemy jakieś czynności. Diody LED dzięki swej dużej jaskrawości nadają się idealnie do zastosowania w oświetleniu miejscowym. Diody LED prezentują się szczególnie ładnie w oświetleniu tzw. orientacyjnym, którego rolą jest zapewnienie bezpiecznego i wygodnego przemieszczania się. Można je zastosować w celu podświetlenia stopni schodów. Należy przy tym pamiętać, że diody LED w oświetleniu orientacyjnym, powinny mieć możliwość wentylacji. Prawidłowa wentylacja zapewnia bowiem optymalną ich temperaturę. Stosując w oświetleniu oprawy przeznaczone do LED, należy sprawdzić, czy są one konstrukcyjnie chłodzone. Nie powinno się ich też szczelnie zamykać pod tynkiem. Również transformatory wykorzystywane do niskonapięciowych LED nagrzewają się, dlatego nie warto ich szczelnie zabudowywać. Dobrym wyjściem jest rozmieszczenie prostych w montażu taśm ledowych. Można je montować wzdłuż ściany, pod linią wykończenia stopni czy na linii balustrady. Efekt końcowy wygląda bardzo ładnie.

Diody LED, czyli diody elektroluminescencyjne to półprzewodnikowe źródła światła, które mają małą moc i świecą do pięćdziesięciu razy dłużej niż żarówki o porównywalnej ilości światła. Ich popularna nazwa wywodzi się z języka angielskiego - „Lighting Emitting Diode” (LED). Diody LED to obecnie najbardziej zaawansowane technologicznie źródło światła. Ich działanie polega na tym, że w półprzewodniku, który wchodzi w skład diody, na skutek ruchu elektronów powstają fotony, a więc cząstki pola elektromagnetycznego, jakim jest światło. Po umieszczeniu w obudowie od kilku do kilkudziesięciu diod, powstaje żarówka LED. Diody pobierają wielokrotnie mniej energii niż żarówki tradycyjne i energooszczędne świetlówki. Zasilane są niskim napięciem sieciowym lub napięciem prowadzonym z transformatora. Ich zaletą jest duża jasność strumienia światła. Dlatego stosowane są do oświetlenia dekoracyjnego i użytkowego. Oświetlenie ledowe można z powodzeniem wykorzystać do rozjaśnienia powierzchni roboczych - w łazience, gabinecie czy kuchni. Może być także stosowane w oświetleniu służącym orientacji w ciemnych miejscach, na przykład na schodach. Wybieramy wówczas źródła światła o mniejszej mocy.

Wygodne, bezpieczne i ładne - to podstawowe atuty oświetlenia LED. Jeśli doda się do tych zalet niewielkie zużycie prądu, diody LED w niedługim czasie masowo zawitają do naszych wnętrz, podkreślając ich atrakcyjne elementy i zapewniając bezpieczeństwo domowników.

Literatura:
1. J. Grzonkowski, Czy można oświetlić dom diodami LED? „Ładny Dom” 2010 nr 11, s. 108-114.
2. Między niebem a ziemią. Wygodne schody. „Mój Piękny Dom” 2005 nr 2, s. 64-67.